MANEVİ GÜNDEM / Hicret ve Muharrem Ayı

MANEVİ GÜNDEM
Hicret ve Muharrem Ayı
Gülistan Araştırma

Allah’ın ihsan ve kereminin bollaştığı, bolluk ve bereketin arttığı Muharrem ayı, Hicri takvimin ilk ayıdır. 19 Temmuz 2023 Çarşamba günü, Muharrem ayının ve hicri yeni yılın ilk günüdür.
Kameri aylardan Muharrem ayının Peygamberler tarihinde önemli bir yeri vardır. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellemden önce de bu ay savaşmanın haram sayıldığı aylardandı. Geçmiş Peygamberlerin döneminde de bu aya hürmet edilmiştir.
Peygamberimiz sallallahu aleyhi vesellem’in de hicret ettiği yıl, İslam takviminde milat kabul edilmiş, bu yılın ilk ayı olan Muharrem ayı Kameri takvimin başlangıç ayı olarak kabul edilmiştir.
Hicret ve Önemi
Hicret dinini yaşamak ve tatbik etmek gayesiyle bir yere, İslam diyarına göç etmek, demektir. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi vesellem ve ashabının Mekke’den Medine’ye hicretiyle İslâm tarihinde yeni bir dönem başlamıştır. Mekke’deki müşriklerin baskıları karşısında pek çok eziyet ve işkenceye mâruz kalan müslümanlar hicret sayesinde güç bulmuş ve Hz. Peygamber’in önderliğinde bir devlete kavuşmuşlardır. İslâm daveti açısından bir dönüm noktası olan hicretin ve muhacirlerin şerefinden bahseden pek çok âyet ve hadis vardır.
Zamanımızda günahları, günaha çağıran kötü arkadaş çevresini terk edip salih ve sadıklarla beraber olmak da hicrettir. Allah-u Zülcelâl şöyle buyuruyor:
“Onlardan (müşriklerden) güzel bir ayrılma (hecren cemilen) ile kopup-ayrıl (hicret et)!” (Müzemmil, 10)
Hicret bazen hayasızca görüntülerin olduğu bir televizyon kanalından bir sohbet programına geçmektir. Zamanımızda en güzel hicret internetin başından kalkıp biraz Kur’ân-ı Kerim okumaktır. Bir başka hadis-i şerifinde Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem buyuruyor ki:
“Hicret, gizlisi ve açığıyla bütün fuhşiyâtı terk etmen, namazı kılman, zekâtı vermen demektir. Bunları yaparsan bulunduğun yerde de ölsen, sen muhâcirsin.” (Ahmed b. Hanbel, II, 224; Heysemî, Mecme‘u’z-Zevâid, V, 252)
Kalbe gaflet ve kasvet veren şeylerden kaçıp, ibadet ve zikir kalesine sığınmak da bir nevi hicrettir. Bilhassa zamanımızda hicretin bu boyutu çok önem kazanmıştır. Nefse hoş gelen menfaat ve zevkleri sırf Allah için terkedip Allah’a ibadet yoluna koyulmak Allah ve Rasûlü’ne hicrettir. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem buyuruyor ki:
“Fitne ve bozgun zamanında ibadet, bana hicret etmek demektir.” (Müslim, Fiten 130)
Aşure Günü
28 Temmuz 2023 Cuma günü, Muharrem ayının 10. Günü, yani Aşure günüdür. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem aşure günü oruç tutardı. Ashabını da tutmaları için teşvik ederek şöyle buyurmuştu:
“Aşûre günü orucunun, bir önceki yılın günahlarına keffaret olmasını Allah’tan umarım.” (Tirmizi, Savm, 48; III, 126)
Medine’ye hicret ettikleri zaman Yahudiler de Hz. Mûsâ aleyhisselam ile İsrâiloğulları’nın Firavun’un elinden âşûre günü kurtulduğunu ve Hz. Nûh aleyhisselam’ın gemisinin Cûdî dağına aynı gün oturduğunu söyleyerek oruç tutuyorlardı.
Hz. Peygamber Efendimiz aleyhisselatu vesselam onları tekzip etmedi hatta, “Biz Mûsâ’ya sizden daha lâyıkız” diyerek bu günde oruç tutulmasını tavsiye manasında emretti. (bk. Buhârî, “Ṣavm”, 69; Müsned, II, 359-360)
Müslümanlar bu gün oruç tutarken Yahudilere benzememek için tek aşure günü oruç tutmaz, bir gün öncesi veya sonrasıyla beraber iki gün tutarlar. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem:
“Aşûre orucunu tutun; ancak bir gün önce veya bir gün sonra tutmak sûretiyle yahudilere muhalefet edin!” (Ahmed, I, 241; Bezzâr, no. 1052; Heysemî, III, 188) buyurmuştur.
Yani Muharremin 9.- 10. veya 10.- 11. günlerinde oruç tutulması tavsiye edilmiştir.
Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem “Ramazan ayından sonra tutulan oruçların en hayırlısı, Allah’a izafetle (Allah’ın ayı denilerek) şereflendirilen Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz ise, geceleyin kılınan namazdır.” (Müslim, Sıyâm, 202; I, 821) buyurmuştur.
Ebu Osman Nehdî rahmetullahi aleyh diyor ki: “Sahabiler şu üç on güne çok önem verirdi: Ramazan’ın son on günü, Zilhiccenin ilk on günü ve Muharremin ilk on günü.”
Bu günlerde oruç tutmanın yanında, ibadetlere rağbet etmek, sadaka vermek iyi olur. Aşure günü eve erzak almanın da berekete vesile olduğu bildirilmiştir.
Aşûre günü Taberânî’de nakledildiğine göre, “Hz. Adem’in tövbesinin kabul edildiği, Hz. İdris’in göğe yükseltildiği, Hz. Nuh’un gemisinin tufandan kurtulup, Cûdî dağına oturduğu, Hz. İbrahim’in, Nemrut’un ateşinden kurtulduğu, Hz. Yakub’un oğlu Yusuf’a kavuştuğu, Hz. Eyyûb’un tutulduğu hastalıktan kurtulduğu, Hz. Yunus’un balığın karnından çıktığı, Hz. Musa’nın Firavunun zulmünden kurtulduğu, Hz. Süleyman’a saltanatının verildiği, Hz. İsa’nın göğe yükseltildiği” gündür.
Hz. Hüseyin’in Şehadet Yıldönümü
Muharrem ayı, Hz. Hüseyin’in Kerbela’da şehid edilişinin de yıldönümüdür. Bu sebeple Osmanlı’da Muharrem ayı gelince ehl-i beyti ve Hz. Hüseyin’i öven, onu şehit edilmesine dair üzüntüyü dile getiren eserler okunurdu.
Ehlisünnet âlimlerinin hepsi ehl-i beyti severler, onlara yapılan zulümleri asla hoş görmezlerdi. İslam’da yırtınıp dövünerek yas tutmak yoktur. Ancak ölmüşler için dua etmek ve işlenen sevapları ruhuna bağışlamak vardır. Bizler de dualarımızda Kerbela şehitlerinin ruhlarına dua edebiliriz.