Ağrılarınızın Sebebi Siyatik Olabilir

Bacaklarınızda hissettiğiniz uyuşma, karıncalanma, ağrı ve kas çekmeleri, kas güçsüzlüğü gibi durumların önemsiz olduğunu düşünmeyin. Zira bu belirtiler ciddi bir rahatsızlık, bir sinir sıkışması hastalığı olarak bilinen siyatiğin habercisi olabilir.

Bu rahatsızlık, vücudumuzun en büyük siniri olan siyatik sinirinin, bacakta hissettirdiği bir ağrı ile kendini belli eder. Bu ağrı şiddetlendiğinde kişi yürüyemez hale bile gelebilir. Dahası ilerleyen safhalarında yaşanılan ağrılardan dolayı iş yapamaz hale gelinebilir. Siyatiğe, halk arasında sinir romatizması da denmektedir.

Nedeni, omurlar arasında kıkırdak disklerin yerinden oynaması yani disk kayması, omurganın alt bölümünün iltihaplanmış veya zedelenmiş olması, dizkapağı iltihabı veya sinir iltihabıdır. Tedavinin ilk şartı yatak istirahatıdır. Ayrıca yatak altına kalın bir tahta koymalı, iki yastıktan fazla da yastık kullanmamalıdır.

Siyatik siniri nedir?

Siyatik siniri leğen kemiğinden başlayan, kalça içinden geçerek, bacakların arkasından dize kadar inen, dizde ikiye ayrılarak baldır bölümüne doğru ilerleyen sinir hattıdır diyebiliriz. Diğer bir ifade ile dördüncü ve beşinci bel omurları arasından çıkan, buradan topuklara kadar uzanan sinire, “siyatik” adı verilmektedir. Siyatik ağrısı belli bir bölgeyi değil, ağrı yaptığı zaman bütün bir organı ve sinirin geçtiği hattı etkileyebilmektedir.

Siyatik belirtileri

Gerçek siyatiğin en çok görülen belirti; arka kalça, alt bacak ve ayağa yayılan ağrıdır. Bel ağrısının eşlik ettiği durumlarda daha da kötüleşir. Sıklıkla ağrıya sebep olabilecek bir yanlış hareket veya travma öyküsü yoktur. Ayakta kalma, oturma, ağır kaldırma ağrıyı şiddetlendirebilir. Yan pozisyonda kıvrılarak yatmak sıklıkla ağrıyı azaltır. Nadiren uyuşmalar, kas güçsüzlüğü, bağırsak ve mesane fonksiyon bozuklukları siyatiğe eşlik edebilirse de bu tür belirtiler nadiren görülür.

Siyatik siniri ağrısında en başta rol oynayan neden sinirlerin yıpranmasıdır. Sinirler pamuk ipliği misali hassastırlar. En ufak bir kazada veya baskıda hasarlar meydana gelebilir. Bütün bunlara gerekçe olarak nedenler arasında; Omurların siniri sıkıştırması, şeker hastalığının ya da diğer omurga hastalıklarının etkileri, iltihaplanan bölgelerin siyatik sinirini etkilemesi, disk kaymalarının siniri sıkıştırması, skolyoz (omurga eğrilikleri), omurga kireçlenmesi, omurga tümörleri, bel fıtıkları, doğuştan gelen kemik bozuklukları, travmalar, yanlış iğne kullanımı, ağır sportif faaliyetler ve güç doğum yer almaktadır.

Doktora ne zaman gitmeli?

Hafif derecedeki siyatik ağrılar genellikle zamanla kendiliğinden geçer. Evde uygulanabilecek istirahat ve küçük egzersizlerle semptomları hafiflemez ya da ağrılar bir haftadan uzun sürerse, kötüleşir veya şiddetlenirse doktora gitmek gerekir. Belin alt kısmında ani ve şiddetli ağrı veya bacaklarda uyuşma ve kas güçsüzlüğü ile karşılaşılması durumlarında; bir trafik kazası gibi şiddetli bir yaralanma sonrasında ağrı ortaya çıktığında, bağırsaklar ya da mesane kontrolünde sıkıntı yaşadığınızda acil olarak tıbbi destek alınması gerekir.

Siyatik olup, olmadığınız….

Siyatik ağrısı, bazen “bel fıtığı” ile karıştırılmaktadır. Ağrının siyatik sinirinden kaynaklandığını anlamak için hasta sırt üstü yatırılır. Bacak gergin bir halde iken yavaş yavaş yukarı kaldırılır. Bu sırada uyluğun arka yüzünde bacağa hatta ayağa kadar uzanan kasıntılı bir ağrı duyuluyor ise siyatik şüphesi kesinleşir. Bacak ne kadar yukarı kaldırılırsa, ağrı o derece şiddetli olur.

Kendinizde benzer bir test yaparak küçükte olsa bir kanaat edinebilirsiniz. Bunun için düz yatarak ayağınızı, dizleriniz kırmadan düz bir şekilde kaldırın. Bu işlem esnasında ağrı hissediyorsanız ve ağrınız ayağınızı daha yukarı kaldırdıkça artıyorsa büyük oranla siyatik ağrınız var demektir. Kesin böyledir demiyoruz çünkü böyle bir ağrı, spor yapmayan kimselerde de hamlıktan ve uzun süre kasların çalıştırılmamasından dolayı da görülebilir. Kesin teşhis için işin uzmanı bir hekime başvurmak en iyisi olacaktır.

Siyatik rahatsızlığında tanı genelde fizik muayene ile konur. Doktorlar hastalardan, röntgen, tomografi ve MR da isteyebilir. Siyatik genelde iyi bir istirahat ve belirli hareketlerin yapılmaması sonucu iyileşir. Çoğu hasta 6 hafta içerisinde kendilerini daha iyi hissederler.

Tedavi seyri

Uygulanacak tedavi şekli, siyatik sinirini etkileyen disk baskısı gibi asıl faktörün ortaya çıkarılmasından sonra tesbit edilir. Tedavinin ilk dönemlerinde ağrı kesici ilaçlar ve yatak istirahatı verilir. Daha sonra sıcak banyolar, kaplıca kürleri, masaj ve fizik tedavi usulleri tatbik edilir.

Siyatik siniri, vücudun en uzun siniridir. Omuriliğin bel kısmından çıkar, bacaklara kadar uzanır. Siyatik ifadesi, bu sinir irrite edildiğinde, sinir boyunca meydana gelebilen ağrıları tanımlamak için kullanılır. Bu uyarılma genelde siyatik sinirin çıkış yerindeki disklerde meydana gelen kaymalar veya sinirin yolu boyunca oluşan eklem iltihapları nedeniyle oluşur.

Korunmak için neler yapılabilir?

Her hastalık ve rahatsızlıktan korunmak için bir takım alınması gereken tedbirler, uyulması gereken kaideler olduğu gibi siyatikten korunmak içinde bir takım tedbir ve kaideler var. Sıralayacak olursak;

• Duruş pozisyonunuzu düzeltin, mümkün olduğu kadar dik durun ve dik oturun.
• Ayakta dik olarak durun, kulaklarınız ile omuzlarınız aynı hat üzerinde hizada olsun (yani tam olarak ileriye bakın), duvara yaslandığınızda kürek kemiklerinizin ucu ve kalçanız aynı anda duvara değsin, baldırlarınız gergin olsun.
• Karın kaslarınızı çalıştırıp, kuvvetlendirmek için egzersizler yapabilirsiniz. Karın kaslarınızın güçlenmesi belinize de destek olacaktır. Günde 10-20 kez mekik yaparak bunu sağlayabilirsiniz, ancak bu hareketi yaparken belinizi yere tam olarak değdirin veya belinizin altına destek koyun.
• Bol yürüyüş yapın, mümkünse yüzerek bel kaslarınızı güçlendirmeye çalışın.
• Dengesiz yük kaldırmayın, yükü yerden alırken, dizlerinizi bükerek, eğilip alınız.
• Yük kaldırırken dikkatli olun. Bir şeyi kaldırırken mutlaka dizlerinizi bükerek kaldırın, kesinlikle eğilerek kaldırmayın. Bu şekilde sadece belinize değil kollarınıza ve kalçalarınıza da yük dengeli olarak dağılır.
• Uzun süre oturmayın ve uzun süre ayakta durmayın. Eğer uzun süre oturmak zorunda iseniz, düzenli aralıklarla ayağa kalkın ve en azından birkaç adım yürüyün. Devamlı ayakta durmanız gerekiyorsa ara sıra tek ayak üzerinde durarak ayaklarınızı ve belinizi dinlendirin.
• Uygun bir pozisyonda uyuyun. Bunun için yan yatın, yan yatamıyorsanız belinizin altına yastık koyarak yatın.
• Yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durun. Bu ilerleyen zamanlarda duruş bozukluklarına ve diz, kalça ve bol rahatsızlıklarına sebep olabiliyor.

Siyatik genelde iyi bir istirahat ve belirli hareketlerden sakınarak tedavi edilebilir. Doktorunuz sıcak ve soğuk uygulaması önerebilir. Bunların yanı sıra ağrı kesici ilaçlar (asetaminofen, aspirin, naproksen, ibuprofen gibi) almanızı da tavsiye edebilir.

Siyatik ağrıları yaşayanlar evlerinde de ağrının hafiflemesi için bazı uygulamalar yapabilirler. Peki, neler yapılabilir?

Soğuk kompres: İlk başlarda ağrıyan bölgelere günlük 20 dakikalık bir soğuk kompres yapılması rahatlama sağlayacaktır. Bir buz paketi veya temiz bir havlu içine konmuş buz paketleri kullanabilirsiniz.

Sıcak kompres: Ağrı başladıktan 2-3 gün sonra ise, ağrılı bölgeye sıcak uygulama yapılabilir. Sıcak kompres için düşük ayarda bir ısıtma pedi kullanılabilir. Eğer ağrı devam ederse, sıcak ve soğuk paketleri dönüşümlü olarak uygulayınız.

Esneme hareketleri: Bel bölgesi için yapılacak gerilme ve esneme hareketleri daha iyi hissetmenizi ve sinir kök basısının hafiflemesine yardımcı olacaktır. Gerilme egzersizi sırasında zıplama, dönme ve ani hareketler yapmaktan kaçının. Gerilme hareketlerinin her birinde en az 30 saniye devam ettiriniz.