Kış Hastalıklarına Dikkat!

Malumunuz, en çok hasta olunan kış mevsimine girdik. Bu sebeple kış hastalıklarına karşı tedbirler almalıyız. Kış hastalıkları denilince akla ilk olarak bu mevsimde iklimsel, sosyal ve fiziksel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan veya sıklığı artan hastalıklar gelir. Bu hastalıkların çoğunluğunu enfeksiyon, yani mikrobik hastalıklar oluşturur. Kış aylarında havanın soğuması, hava kirliliğinin artması, toplu ve sıkışık ortamlarda yaşanılması, özellikle çocukların maruz kaldığı soğuk algınlığının sürekli bulaşması sonucunda ortaya çıkar.

Kış mevsiminde ülkemizde yaşanan soğuk havaya bağlı olarak nezle, grip, faranjit, larenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı, bronşit, zatürre gibi hastalıkların görülme sıklığı artar. Enfeksiyonlara bağlı bu hastalıklardan özellikle, çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik sağlık sorunları olanlar daha çok etkilenirler. Soğuk, özellikle akciğerin akut veya kronik tüm hastalıklarını tetikler. Bronşit, astım gibi sağlık sorunları daha sık görülür. Ayrıca kronik böbrek ve diyabet hastaları, kalp hastaları, by-pass geçiren kişiler aşırı soğuklardan çok daha fazla etkilenirler. Kışın ortaya çıkan hava kirliliği de soğuk hava ile bir araya geldiğinde tehlike büyür.

Soğukta salgın haline dönüşen hastalıklar, bilinenin aksine soğuktan değil; soğuk havalarda insanların çok daha kapalı; okul, kreş, yurt gibi sıcak ortamlarda toplu olarak bulunmasından kaynaklanır. Bu hastalıklar odaların yeterince havalandırılmaması ve daha yakın temasta bulunulması sonucu ortaya çıkar ve yayılırlar. Bulaşan kişinin bağışıklık sistemi zayıfsa ve hazırlıksız yakalandıysa hastalık ortaya çıkar. Yoksa her bulaşan kişide hastalık görülmez.

Kışın ortaya çıkan hastalıklar

Nezle

Çok çeşitli virüslerle oluşan bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ile başlar. Halsizlik ve iştahsızlık görülebilir. Ateş her zaman olmayabilir. Acil tedavi ya da müdahale gerektirmeyen, kendiliğinden 7-10 gün içinde geçen bir hastalıktır. Fakat yine de iyi tedavi edilmediği durumlarda orta kulak iltihabına, sinüzite veya bronşite yol açabilir, denilmiştir. Doktorlar bu tip rahatsızlıklarda vücudu güçlendirici vitamin ve mineraller önerirler.

Grip

Grip genelde nezle işle karıştırılır. İnfluenza virüsü ile oluşan yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları ile seyreden bu hastalık dikkat edilmezse önemli komplikasyonları olabilen bir virütik enfeksiyondur.

Virüs, vücuda girdikten yaklaşık 2 gün sonra belirtileri ortaya çıkar. Kişi, aşırı derecede halsizdir. Grip geçtikten sonra bile bir kaç hafta bu halsizlik devam eder.Yüksek ateş ve titreme görülür. Bunlara, hastanın günlük işlerini etkileyecek düzeyde baş ve karın ağrısı eşlik edebilir. Genelde, kuru bir öksürük görülür. Bunların dışında, eklem ve boğaz ağrıları, iştahsızlık, burun akıntısı, hapşurma, baş dönmesi de grip hastalığında görülebilir. Çocuklarda bu duruma, kusma ve ishal eşlik edebilir. Bu belirtiler görülmeye başlandıktan yaklaşık 7-8 gün sonra azalır ve ortadan kalkar.

Sinüzit

Burun etrafındaki boşlukların iltihaplanmasıdır. Geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, ağız kokusu vardır, ateş olabilir. Sinüzitin akut ve kronik (müzmin) olmak üzere iki tipi vardır. Akut sinüzitte; burun tıkanıklığı, sarı, yeşil veya kanlı burun akıntısı, gözlerin etrafında ağrı, diş ağrısı ile karışabilen yanak ağrısı, yüzde basınç hissi, öne eğilmekle artan yüz veya baş ağrısı, kötü ağız kokusu belirtileri bulunabilir. Bazen de kuru öksürük, hafif ateş veya mide rahatsızlığı şikayetleri görülebilir. Kronik sinüzitte, belirtilerin süresi üç aydan uzundur. Koyu burun akıntısı, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, koku alamama ve özellikle geceleri artan öksürük belirtileri görülebilir.

Sinüzit; hastaların yaşam kalitelerine direkt olarak olumsuz etkiler. Hastanın konuşması, ses tınısı dahi değişir.

Faranjit

Yutak iltihabıdır. Boğazda yanma, ağrılı yutkunma, ateş, boyun lenf bezlerinde şişme görülebilir. Hastalığın tedavisi mutlak surette istirahat, kalorisi yüksek gıdalar, ayrıca ilaç, vitamin ve nefes açıcı ilaçlarla olur. Eğer akut faranjit tam tedavi edilmez ve kolaylaştırıcı faktörler hâlen devam ederse hastalık kronikleşebilir.

Bronşit  

Bronşların iltihaplanmasıdır. Soğuk algınlığını takiben kuru olan öksürük, yerini balgamlı öksürüğe bırakır. Bazı hastalarda hırıltılı solunum, nefes darlığı ve sırt ağrıları da görülebilir. Akut bronşit ve kronik bronşit olarak iki çeşidi vardır. Akut bronşit grip gibi hastalıklarla beraber görülebilirken, kronik bronşit daha ciddi bir iltihaplanmadır ve mutlaka tedavi gerektirir.

Akut bronşitte genellikle grip, kızamık, boğmaca veya tifo gibi hastalıklar sırasında görülür. Sisli ve soğuk havalarda çok rahatsız olurlar. Hastalığın başlangıcında kuru ve ağrılı öksürük, az yapışkan balgam, sonraları sümüksü cerahatli (mukopurulent) balgam ile hafif ateş ve halsizlik görülür. Mutlaka tedavi edilmesi gerekir.

Astım     

Her yaşta görülebilir. Çocuklarda daha sık görülür. Nöbetler halinde gelen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı ile kendini gösterir. Astım nöbetlerinin en önemli nedeni allerjenler ve nezle grip gibi virütik infeksiyonlardır.

Zatürre

Akciğer dokusunun iltihabıdır. Üşüme, titreme, yüksek ateş ve öksürükle başlar sonrasında koyu balgam, nefes darlığı, göğüs ağrısı eklenir. Mutlaka tedavi ve takip gerektirir. Tipik belirtiler arasında öksürük, göğüs ağrısı, ateş, ve nefes darlığı yer alır. Bazı türlerini önlemek için aşılar mevcuttur. Aşırı ciddi durumlarda genelde hasta hastaneye yatırılarak tedavi edilir.

Kış hastalıklarından nasıl korunabilirsiniz?
Kış mevsiminde enfeksiyonlar, ağır geçtiği için korunma tedbirlerine özen gösterilmesinde yarar var. Yaşlıların, çocukların, kalp, astım, diyabet gibi sağlık sorunları olan kişilere havanın çok soğuk olduğu günlerde mecbur kalmadıkça sokağa çıkmaları önerilmiyor. Giyime özen gösterilmeli, soğuktan koruyacak biçimde giyinilmesinin yanısıra aşırı terlememeye dikkat edilmelidir.

Hava soğuk olduğu için fazla enerji almak iyidir. Ancak aşırı yağlı yemek ve az hareket, kilo almaya neden olur. Bu yüzden öğünler muntazam yenilmeli. Sabah kahvaltılarına ve enerji verecek mevsim meyve ve sebzelerine de ağırlık verilmeli.

Soğukta özelikle hamileler mevsim hastalıklarına yakalanmamaya özen göstermeli, toplu yerlerden uzak durmalı, maske ile korunmalı.

Astımı olanların ilaçlarını düzenli almaları, mecbur kalmadıkça dışarı çıkmamaları, hava kirliliğinden, soba ve kömür etkisinden sakınmaları gerekiyor.

Kalp hastalığı olanların soğukta çok yürümemelerini önerilir. Yüksek tansiyonu olanların da ilaçlarını titizlikle kullanmaları, direnç artsın diye diyeti bozmamaları, tuzlu yememeleri büyük önem taşıyor.

Solunum yolunda enfeksiyona neden olan virüs ve bakteriler genelde hava ve temas yolu ile bulaşırlar. Bunun için tedavi olmadan önce korunma çok önemlidir. Grip ve uygun vakalarda zatürre aşısı yaptırmalı, bağışıklık sistemini güçlendirici vitamin ve gıda takviyesi almalı, bol sıvı tüketmeli, dengeli beslenmeli ve dinlenmelisiniz.

Şayet hasta olmuş iseniz…

• Diğer insanlarla solunum ve özellikle el temasından kaçının.
• Öksürme/aksırma sırasında ağız ve burnunuzu, elinizin dışı veya kağıt mendille kapatın.
• Odanızı sık sık havalandırın.
• Ellerinizi sık sık sabunlayın ve bol su ile yıkayın.
• Hasta bir başkasıysa onunla aynı ortam ve odayı paylaşmayın.
• Hastayla kesinlikle aynı odada yatmayın.