Ağrıların Sebebi Duruş Bozuklukları

SAĞLIK
Mertkan KARACA

Ağrılar, hareket zorlukları, eklemlerde kireçlenmenin ortaya çıkması gibi sağlık sorunları birçok kişinin hayatını olumsuz etkiliyor. Bilinmeyen bir gerçek var o ise, bu sorunların birçoğuna duruş bozuklukları sebep oluyor.
Duruş bozuklukları omurgayı ve diğer eklemleri dengede tutan bağlar ve kaslar üzerine binen yükü arttırdığı için kaslarımız günlük işlerimiz sırasında daha çok enerji harcamak zorunda kalır. Bu da zamanla kronik kas ağrılarına sebep olduğu gibi ilerleyen dönemlerde eklemlerde aşınma ve kireçlenmeler, omurgada kireçlenme ve fıtıklara sebep olur. Çoğu kişi bu duruma duruş bozukluğunun sebep olduğundan habersizdir.
Duruş, (postür) ayakta dururken, otururken, yürürken, bir şey taşırken vücudumuzun aldığı pozisyon olarak ifade edilmektedir. Doğru bir duruş ile vücuttaki ağırlık merkezinin dengelenerek kasların daha az çalışması ve enerjinin korunması sağlanmaktadır.
Doğru postür, eklemlere uygulanan kuvvetin eşit ve dengeli dağıldığı duruştur. Ayakta duruş sırasında vücudun sağ ve sol yarısının duruşu aynı şekilde olmalıdır. Omurganın boyun-sırt ve beldeki eğrilikleri normal değerlerde olmalıdır. Yani vücut öne veya arkaya sapma göstermemelidir.
Kısaca iyi bir duruşun temelinde omurganın pozisyonu önemlidir. Duruş bozuklukları gün içerisinde gerçekleştirilen aktiviteler esnasında zorlanmaya ve yorgunluk hissine neden olmaktadır. Zamanla duruş bozuklukları kişilerde baş, boyun, sırt ağrısı, eklem ve kas gerginliklerine ya da mesleki ve fiziksel faaliyetler esnasında yaralanmalara neden olabilir.
Doğru duruş uzun dönemli sağlığı etkilemektedir. Örneğin; günlük yaşamında kambur duruş pozisyonu sergileyen bir kişinin omuzları öne doğru yuvarlanmakta ve bu durum göğüs kafesine baskıyı artırarak nefes güçlüğüne neden olmaktadır. Nefes güçlüğü beraberinde karın kaslarının kısalmasına sırt ve bel kaslarının ise uzayarak güç kaybetmesine neden olmaktadır.
Duruş Bozukluğu Çeşitleri
Kamburluk tıptaki adıyla kifoz, omurgamızın dolayısıyla da vücudumuzun öne eğik bir pozisyonda olmasına verilen isimdir. Öncelikle kamburluğun türünü ve sebebini ortaya koymak gerekir. Yaşlanmanın normal bir sonucu olan disk dejenerasyonu, omurga omurları arasında yastık görevi gören dairesel disklerin kurumasına ve büzülmesine neden olarak omurların birbiri üzerine çökmesine ve omurgayı öne doğru eğmesine neden olabilir. Bu yaşlanmaya bağlı kamburlaşmadır.
Doğuştan gelen yapısal kamburluk, gelişimsel bozukluklar ve romatizmal hastalıklar da kamburlaşmaya sebep olabilir. Kamburluğun gerçek bir hastalıktan kaynaklandığı durum varsa gecikmeden tespit edilmesi ve gerekli tedaviye başlanması gerekir.
Postural kifoz yani duruş bozukluğu nedeniyle olan kamburluk ise yanlış alışkanlıklardan kaynaklanır. Bu durumu değiştirmek için bel ve sırt kaslarını kuvvetlendirici egzersizler faydalı olur.
İleri kafa duruş bozukluğu yani tıptaki adıyla Forward Head Postur, oldukça yaygın bir duruş bozukluğudur. Bu tip bir duruş, gerginlik tipi baş ağrılarının yanı sıra boyun ağrılarına, sırt ağrısına ve diğer birçok semptomlara sebep olabilir. Boynun önündeki kaslar ve eklemler zayıflar, sırt ve omuz çevresindeki kaslar gerilir. Başınızın ağırlık merkezi öne doğru kayar, bu da boynun omurlarınıza binen yükü arttırır. Sonuç olarak kas-iskelet sistemi, sinirsel ve damarsal sistem bozulur.
Boyun düzleşmesi de duruş bozukluğunun sık rastlanılan bir türüdür. Tıpta Servikal lordoz olarak adlandırılan boyun düzleşmesi, aşırı cep telefonu kullanımının arttığı günümüzde sıkça karşılaşılan bir problemdir.
Bel çukuru düzleşmesi, tıptaki adıyla lomber lordoz azalması, beldeki normal kavisin ortadan kalkması bozukluğudur. Genel nedenleri arasında ilk sırada duruş bozuklukları gelmektedir. Özellikle masa başı görevi olan veya uzun süre aynı pozisyonda kalmak durumunda olan çalışanlar risk altındadır.
Bel çukurunda artış (lordoz), bel bölgesindeki doğal kavis normalin üzerinde olduğunda oluşur. Bu kişilerde yandan bakıldığında bel kavitesinin artmış, kalçanın dışa doğru çıkmış ve karın bölgesinin öne doğru çıktığı postürü görürüz. Bu durum omurgada aşırı basınca neden olup ağrıya yol açar.
Bacak boylarının eşitsizliğine bağlı pelvis dengesizliği de en sık rastlanan duruş bozukluklarındandır.
Duruş bozukluğu tespit edildikten sonra hızlı bir şekilde tedavi aşamasına geçilmelidir. Çünkü bir duruş bozukluğu başka bir duruş bozukluğunu tetiklediği için geç kalındığı takdirde kas ve iskelet sistemi giderek sağlığını kaybeder.
Duruş Bozukluğunun Nedenleri
Duruş bozukluğunun en sık karşılaşılan nedeni, meslek rutini gereği sürekli tekrarlanan hareketlerdir. Masa başında çalışmak, bilgisayar karşısında oturmak, şoförlük, kitap üzerine eğilmek gibi. Bunun yanında çocukluk döneminde kazanılmış yanlış oturma, yanlış çalışma ve uyuma alışkanlıkları da duruş bozukluğu ile ilişkili olabilir.
Çoğu kişi sağlıklı duruş konusunda yeterli bilinç ve eğitime sahip değildir. Bunun yanında modern hayatın getirdiği hareketsiz yaşam tarzı vücutta yağ birikimi ve kasların güçsüzleşmesini beraberinde getirir.
Hareketsiz bir yaşam vücuttaki kasların zayıflamasına ve güç kaybetmesine neden olur. Özellikle bel, karın ve sırt kaslarının zayıflaması ile birlikte fiziksel sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Sırt ve bel gibi vücudun arka bölgesindeki kasları çalıştırmak, vücudun ön bölgesindeki kasları çalıştırmaya oranla daha zordur. Bu nedenle genellikle zayıf kalan kaslar vücudun arka bölgesindeki kaslarıdır.
Bazı durumlarda duruş bozuklukları kazalar, yaralanmalar ve düşmeler sebebiyle ortaya çıkar. Fazla kilonun da omurga sağlığını olumsuz yönde etkilediğini unutmamak gerekir.
Psikolojik etkenler, kaygı bozuklukları ve yüksek stres seviyesi de duruş bozukluğunun hem sebepleri hem sonuçları arasındadır. Kötü duruş, vücuttaki tüm ağrıların başlıca kaynağı olabilir ve bu da ruh halini ve ruh sağlığını önemli ölçüde etkileyebilir. Bu durum kişiyi üzgün, sinirli, öfkeli, korku dolu ya da uykulu bir hale sokabilir. Sadece dik durmak bile bizi daha hareketli ve daha az yorgun hissettirir.
Duruş Bozuklukları Nasıl Düzeltilir?
Ayakta, otururken ve yürürken bedeninizin duruşunuza dikkat edin. Bunun için ayna karşısında yan durarak kendi duruşunuza bakabilir ve normal duruşla karşılaştırabilirsiniz.
Yapısal bir sorun olup olmadığını kontrol edin. Varsa ilerleyip ilerlemediğini takip etmek için doktora başvurun.
Günlük aktivitelerinizi gerçekleştirirken masa başında çalışırken, televizyon izlerken, poşet taşırken vücudunuzun verdiği sinyallere dikkat edin. Ağrılar yanlış duruşun habercisi olabilir.
Hep aynı pozisyonda durmayın. Hareketsiz bir yaşam omurga sağlığını olumsuz etkileyen faktörlerin en başında gelir. Gün içerisinde belirli aralıklarla ayağa kalkmak ve bedeni hareketlendirmek gerekir. Masa başı çalışanları için her otuz dakikada bir iki dakikalık kısa yürüyüş yapılması, iki saat arayla sırt, omuz ve boyun bölgesini çalıştıran küçük egzersizler yapılması önerilir.
Sağlıklı bir duruş için, ayaktayken kambur durmamaya özen gösterilmelidir. Bunun için baş ne fazla ileride ne fazla geride olmamalı, dik olmalıdır. Boyun normal eğriliğinde ve omuzlar geride tutulmalıdır.
Ayakta durma postüründe vücut ağırlığınızı topuklarınıza verin. Ayaklarınızı yaklaşık omuz genişliğinde açık tutun.
Rahat ayakkabılar tercih edin. Topuğu yüksek olan ayakkabılar kişilerin yürümesini zorlaştırarak kaslara baskı uygulamakta ve bu durum ise duruş bozukluklarına neden olabilmektedir.
Özellikle kilonuzu kontrol altında tutmaya özen gösterin. Fazla kilolar omurga ve pelvisinizde sorunlara ve bel ağrısına sebep olabilir.
Otururken ise, vücut ağırlığının her iki kalça üzerine de eşit olarak dağılmasına özen gösterilmeli, bel ve sırt dik pozisyonda tutun.
Öne eğilmeyi önlemek için masa başında çalışırken masaya, araba kullanırken ise direksiyona yakın oturmaya özen gösterin. Çalışma masasının yüksekliğini de doğru duruş pozisyonuna göre seçin.
Ayaklarınızın yere değmesine özen gösterin. Omuzlarınızı gevşek tutun. Sırtınızın alt kısmının destekleniyor olmasına dikkat edin.
Yatarken, uyuduğumuz yatağın sert ve düz olmasına dikkat edilmelidir. Baş yastığı çok alçak ya da çok yüksek olmamalıdır.
Özellikle duruş bozukluğunun çeşidine göre problem hangi bölgede ise ona yönelik egzersizlere öncelik verilmelidir. Uygun egzersizler ile sırt, karın ve bacaklardaki kaslar ve diğer dokular güçlendirilir. Ağrıların giderilmesi için omurganın doğru duruşu için karın ve sırt kaslarının kuvvetlendirilmesi gerekir. Anatomik olarak bedenin en uygun pozisyonu almasına yönelik egzersizler uygulanır.
Gerekiyorsa fizik tedavi uzmanlarına başvurulmalıdır. Bu süreçte egzersizlerin yanında korse de kullanılabilir. Ayrıca günlük yaşamdaki alışkanlıklarda da bazı değişiklikler yapılması tavsiye edilebilir.
Duruş bozukluğu egzersizleri mutlaka kişiye özel ve bir fizyoterapist değerlendirmesi ile kişiye verilmelidir. Aksi durumda duruş probleminiz daha fazla artabilir.